Polikistik over sendromu için sağlıklı beslenme

|

 

Polikistik over sendromu (PCOS)

Üreme döngüsünün hormonal düzenlenmesindeki bozuklukların arka planında kadınlarda teşhis edilen en yaygın durumlardan biri.

Doğurganlık çağındaki tüm kadınların yaklaşık %7'sinde PKOS vardır. Ve elbette, polikistik over sendromundan muzdarip bir kadının sağlığını hangi ilaç dışı müdahale yöntemlerinin iyileştirebileceğini bilmek bizim için çok önemli olacaktır.

Bu makaleden polikistik over sendromu için en iyi, en sağlıklı ve en etkili beslenmeyi öğreneceksiniz.

PKOS (Polikistik Over Sendromu) nedir?

PKOS (Polikistik Over Sendromu), bir kadının vücudundaki yumurtalıklarda küçük dozlarda üretilen erkek cinsiyet hormonlarının (veya androjenlerin) dengesizliği ile karakterize edilen bir durumdur.

"Polikistik yumurtalıklar" terimi, bir kadının yumurtalıklarının kist adı verilen çok sayıda sıvı folikül ile temsil edildiği bir durumu tanımlar. Ancak kist oluşumu her zaman PKOS tanısını koymak için gerekli bir koşul değildir.

Ne yazık ki günümüzde PKOS'un oluşum nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır ve tedavi yöntemleri yeterince etkili değildir. Bilim adamları, genetik yatkınlığın arka planına karşı, çeşitli bozuklukların, yetersiz beslenmenin katkısı da dahil olmak üzere PKOS oluşumuna yol açabileceğine inanıyor.

Kısa açıklama: PKOS, büyük olasılıkla genetik yatkınlık nedeniyle ve yetersiz beslenmeden kaynaklanan, kadın vücudundaki erkek cinsiyet hormonlarının dengesizliğiyle ilişkili klinik bir sendromdur.

PKOS belirtileri

Bir kadının vücudunda aşırı androjen (erkek cinsiyet hormonları) üretimi, PKOS semptomlarının çoğunun nedenidir.

PCOS'lu kadınların çoğu, hastalığın aşağıdaki semptomlarını yaşar:

• Düzensiz adet döngüsü veya adetin olmaması;
• Vücuttaki artan androjen düzeylerinin neden olduğu vücutta veya yüzde aşırı kıllanma;
• Bir veya her iki yumurtalığın kistleri;
• Kontrolsüz kilo alımı;
• Kısırlık;
• Uyku apnesi;
• Bozulmuş insülin toleransı ve bu durumla ilişkili tüm metabolik problemler;

PKOS ve diyet

Tedavide kilit nokta insülin direncini azaltmak ve fazla kilolardan kurtulmaktır

•  PKOS için en etkili diyet, kilo kaybını destekleyen ve insülin hormonunun üretimini azaltan diyettir.
•  Bu nedenle, PCOS, kilo alımıyla birleştiğinde insülin direncine (hücresel reseptörlerin insüline duyarlılığının azalması) yol açar. Bu nedenle PKOS, tip 2 diyabet veya diğer metabolik hastalıklara yakalanma şansınızı önemli ölçüde artırır.
•  Tüm bunlara ek olarak kandaki artan insülin seviyeleri de seks hormonlarının üretimi ve kullanımında dengesizliğe katkıda bulunur.

Kilo kaybını teşvik eden ve aynı zamanda kandaki insülin hormonunun seviyesini düşüren herhangi bir diyet, PKOS ile mücadelede en iyi sonuçlara yol açabilir.

İşte birkaçı; PKOS için uygun diyet seçenekleri:

• Düşük Karbonhidrat Diyeti
• Düşük karbonhidratlı diyet, karbonhidratların gıda alımının %30'undan fazlasını oluşturmadığı anlamına gelir.

Karşılaştırıldığında, genellikle %60 veya daha fazla karbonhidrat tüketiyoruz, bu da günde 300 gram karbonhidrat demektir.

Günlük karbonhidrat alımımızı azaltarak, gün boyunca tok kalmamıza yardımcı olacak daha fazla protein tüketmeye başlarız, aynı zamanda günlük kalori alımımızı da azaltırız.

Yani, düşük karbonhidratlı bir diyet kilo vermede harika işe yarar ve kalori saymamıza gerek kalmaz.

Düşük karbonhidratlı bir diyet aynı zamanda insülin direncinin ve tip 2 diyabetin tedavisinde de çok faydalıdır. Düşük karbonhidratlı diyete geçerken mutlaka bir endokrinolog veya jinekolog-endokrinologa danışmalısınız .

İştahı azaltan bir diyet, PKOS'lu hastalar için neredeyse en etkili sağlık yolu olabilir çünkü hastaların "açlık hormonu" (ghrelin) düzeyleri bozulur.

• Ketojenik diyet

Ketojenik diyet, karbonhidrat oranı düşük ancak yağ oranı yüksek bir diyet yemeyi içerir (yüksek proteinli bir diyetin alternatifi).

Böyle bir diyetin sistematik olarak sürdürülmesi, karbonhidratlar yerine vücudun ana enerji sağlayıcıları olan ketonların üretimini teşvik eder. Kandaki insülin seviyelerini düşüren ve kilo kaybına neden olan şey budur.

PCOS'lu 5 kadın üzerinde yapılan küçük bir çalışmada, ketojenik diyetin 24 hafta boyunca %12 kilo kaybıyla ilişkili olduğu görüldü. Bilim insanları ayrıca test edilen kadınların vücutlarında erkeklik hormonları seviyesinde önemli değişiklikler ve insülin seviyelerinde azalma gözlemledi.

Umut verici görünüyor, ancak böyle bir diyete uzun süre bağlı kalmak son derece zordur.

PKOS için en uygun diyetlerin kısa açıklaması:

PKOS için bir diyet kilo kaybını teşvik etmeli ve kandaki insülin üretimini azaltmalıdır. Düşük karbonhidratlı diyet en iyi çözümdür, ketojenik diyet ise daha zorlu bir alternatiftir.

PCOS ve süt ürünleri

PKOS'lu hastaların beslenmesinde açıklığa kavuşturulması gereken birkaç nokta daha var:

•  Polikistik over sendromunuz varsa süt ürünleri tüketmeli misiniz?

Bazı ampirik çalışmalar süt tüketimini, özellikle az yağlı süt ürünleri olmak üzere artan PKOS riskiyle ilişkilendirmiştir.

Aksine, yüksek yağlı süt ürünleri kısırlık riskinin azaltılmasına yardımcı olur ve bu da PKOS'lu hastalar üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.

Özet: Bazı çalışmalar, az yağlı süt ürünleri tüketimini artan PKOS riskiyle ilişkilendirmiştir. Ancak bugüne kadar buna dair yeterli somut kanıt bulunmuyor. 

•  Daha fazla folik asit tuzları (folatlar) ve folik asit tüketin

Folatlar (flik asit tuzları) ve folik asit, B9 vitamininin bileşenleridir. B9 vitamini kandaki homosistein düzeyinin düşürülmesinde etkilidir. Vücuttaki bu amino asidin yüksek seviyeleri kalp hastalığı ve kalp krizi için bir risk faktörü olabilir.

Ne yazık ki PKOS'lu hastaların kanında sıklıkla yüksek düzeyde homosistein bulunur (hiperhomosisteinemi) ve bu nedenle kardiyovasküler hastalık riski artar.

Homosisteini azaltmanın en etkili yöntemi folat veya folik asit tüketmektir. Folatlar doğal gıdalarda bulunurken folik asit, bazı insanların iyi bir şekilde metabolize edemediği, besin takviyelerinde kullanılan insan yapımı bir maddedir.

Folat içeriği yüksek gıdalar (100g başına):

• Fasulye ve mercimek (~%50 RDA)
• Çiğ ıspanak (%49 RDA)
• Kuşkonmaz (%37 RDA)
• Romaine Marul (%34 RDA)
• Brokoli (%27 RDA)
• Avokado (%20 RDA)
• Portakal/Mango (~%10 RDI)

Özet: PKOS hastalarının kanlarında yüksek homosistein seviyeleri bulunma eğilimi vardır ve bu da kalp hastalığına yol açabilir. Bunu önlemenin en etkili yolu folat yemektir.

•  İşlenmiş gıda ve şekerli gıda tüketiminizi azaltın

Hiç şüphe yok ki sağlıksız besinler tüketmek sadece PKOS hastalarına zarar verir. Şeker, granola bar, sütlü çikolata, patates cipsi, dondurma, paketlenmiş meyve suları, gazoz ve benzeri ürünlerden bahsediyoruz.

Bu besinlerin kalorisi yüksektir ve fazla şeker içerirler, bu da kandaki insülin hormonunun seviyesini yükseltir ve diğer hormonları bozar.

Bu ürünlerin günlük tüketimi aşırı kilo alımına yol açtığı gibi aynı zamanda yumurtlama ve kısırlık sorunlarının da temel taşıdır.

Kısa açıklama: Özellikle PCOS'unuz varsa, şeker oranı yüksek hazır gıdalar diyetinizden çıkarılmalıdır.

PKOS'lu kadınlar için örnek haftalık menü

Karbonhidrat içeriği azaltılmış (%30-50) ve yukarıda verilen önerilere dayanan bir menü:

Pazartesi

• Kahvaltı: Yumurta ve ıspanak.
• Öğle yemeği: Zeytinyağlı ton balıklı salata, bir avuç fındık.
• Akşam yemeği: Kıyma + mercimek ve normal yağlı Yunan yoğurdu.

Salı

• Kahvaltı: Küçük bir porsiyon yulaf ezmesi.
• Öğle yemeği: Pazartesi günü akşam yemeğinde yediğimiz şey.
• Akşam Yemeği: Brokoli ve kuşkonmazla kızartılmış tavuk.

Çarşamba

• Kahvaltı: Meyveli Yunan yoğurdu.
• Öğle yemeği: Salı günü akşam yemeğinde yediğimiz şey.
• Akşam yemeği: Fırında patates, peynir, karnabahar ve brokoli.

Perşembe

• Kahvaltı: Yumurta ve ıspanak.
• Öğle Yemeği: Çarşamba günü akşam yemeğinde yediklerimiz + 1 portakal.
• Akşam Yemeği: Krema soslu brokoli ve kuşkonmazlı somon balığı.

Cuma

• Kahvaltı: yulaf ezmesi.
• Öğle yemeği: Zeytinyağlı ton balıklı salata, bir avuç fındık.
• Akşam yemeği: Fırında sebzeli biftek.

Cumartesi

• Kahvaltı: Meyveli Yunan yoğurdu.
• Öğle Yemeği: Avokado ve zeytinyağlı tavuk salatası + 1 elma.
• Akşam Yemeği: Akşam yemeğini bir kafede yiyebilirsiniz.

Pazar

• Kahvaltı: Yumurta ve avokadolu sosis.
• Öğle yemeği: Süzme peynirli salatalık ve havuç, bir avuç fındık.
• Akşam yemeği: Mercimekli tavuk, kaju fıstığı ve yeşil salata.

Yeterli su içmeyi alışkanlık haline getirin ve gereksiz atıştırmalıkların sayısını azaltın.

PKOS için iyi beslenme sadece başlangıçtır...

Gördüğünüz gibi polikistik over sendromunun tedavisinde beslenme önemli bir bileşendir.

Tedavi aynı zamanda günlük stresi azaltmayı, fiziksel aktivite düzeyinizi arttırmayı ve iyi, dinlendirici bir uyku almayı da içerir.

Tüm bu faktörlerin hormonlarımız üzerinde büyük etkisi vardır ve PKOS kesinlikle hormonal bir sorundur.

Özellikle metformin alıyorsanız ve kandaki insülin hormonunu dengelemek için düşük karbonhidratlı bir diyete geçmeye karar verirseniz, diyetinizdeki değişiklikleri jinekoloğunuzla mutlaka görüşün .

Benzer Yazılar